Afscheidsrede Michiel Schouten – Leefbaar Zeewolde

Uitgesproken tekst op de raadsvergadering van 5 juni 2008

Voorzitter, vorige week donderdag is mij gevraagd mijn functie neer te leggen. Op de vraag waarom, komt geen antwoord. Daarop is een motie van wantrouwen ingediend. Op mijn vraag waarop dat wantrouwen is gebaseerd, komt geen antwoord. Voorzitter, ik zal de raad wel van antwoord voorzien op de aan mij gestelde vraag, waarbij ik even terugblik op de afgelopen periode.

Voorzitter, in het najaar van 2004, krijgt toenmalig wethouder financiën Ernst Cramer een motie van wantrouwen aan zijn broek, omdat de financiële positie van Zeewolde in een chaos is veranderd. Na de dramatische cijfers van de najaarsnota 2004 blijkt er een dag later nóg eens € 1 miljoen zoek te zijn. Via de media geeft hij aan geen idee te hebben hoe dat komt. Alle partijen, behalve de CU, steunen de motie en de wethouder kan gaan. De fractie van de CU stapt uit de coalitie en Leefbaar Zeewolde wordt gevraagd toe te treden.

Vorige week donderdag hoorde ik de heer Dijksterhuis zeggen, dat er wat hem betreft te veel op de “man gespeeld” wordt, en dat de CU als een onbetrouwbare partij wordt afgeschilderd. Daarom geeft hij geen antwoorden op de gestelde vragen.

Vervolgens zegt de heer Dijksterhuis, en ik citeer: “wethouder Ernst Cramer werd geconfronteerd met een falend financieel beleid als erfenis uit de vorige college’s. Al snel bleek dat hij als brenger van de boodschap geslachtofferd werd”, einde citaat.

Voorzitter, dit is een volstrekt onjuiste voorstelling van zaken. De heer Cramer was toen al bijna 4 jaar wethouder waarvan de laatste 2,5 jaar wethouder financiën. Onder zijn verantwoordelijkheid is Zeewolde financieel afgegleden en onder preventief toezicht van de provincie geplaatst. Bovendien heeft hij jarenlang in de gemeenteraad het financiële beleid van zijn voorganger, wethouder Jan Broertjes, loyaal gesteund. Ik heb hem in die jaren in de raad zelden tot nooit een kritische opmerking horen plaatsen over het toenmalige gevoerde financiële beleid. Je kunt dus niet stellen meneer Dijksterhuis, dat de heer Cramer geconfronteerd werd met falend financieel beleid als erfenis. Als je al kan spreken van falend beleid uit het verleden, is hij daar als raadslid mede verantwoordelijk voor geweest. Vanaf maart 2002 tot eind 2004 was hij als portefeuillehouder zélf rechtstreeks verantwoordelijk voor het financiële beleid. U weet dat ik, en mijn fractie zijn begrotingen hebben afgekeurd in die jaren.

Voorzitter, ik constateer dat de heer Dijksterhuis allerlei straatjes wil schoonvegen. Hij is wel erg selectief, terwijl ik in de kranten lees dat de CU dat nu juist niet wil. Hij dient, net als wij allen, gewoon verantwoordelijkheid te nemen voor de dingen die hij, of zijn partijgenoten doen of gedaan hebben. Het is wel erg goedkoop om de schuld bij een ander neer te leggen. Is dit een voorbeeld van de nieuwe Bestuurscultuur?

Daarmee kom ik voorzitter, tot een parallel naar de huidige bestuurlijke situatie. De heer Dijksterhuis vindt het ongepast dat er “op de man wordt gespeeld”, maar toen zijn eigen wethouder, de heer Van Daalen, op 20 december j.l. ongemeen hard zijn collega wethouders beschuldigde van van alles en nog wat, hoorde ik de heer Dijksterhuis daar toen geen afstand van nemen. Erg consequent is de CU dus niet.

Wordt dit bedoelt met de Nieuwe Bestuurscultuur?

Voorzitter, tot nu toe heb ik mij niet uitgelaten over de situatie van voor 20 december 2007. In een persverklaring hebben collega Lodders en ik aangegeven dat wij op enig moment zouden reageren op de uitlatingen van de heer Van Daalen, maar daarover straks meer.

Eind 2004 stapt Leefbaar Zeewolde op de trein. Ondergetekende en Winnie Prins traden aan als parttime wethouders. Samen met de VVD en het CDA werd er toen een kort nieuw collegeprogramma gemaakt. U ziet, als je écht wat wilt veranderen doe je dat gewoon, en wij hadden daar geen 5 maanden voor nodig. Leefbaar Zeewolde wilde investeren in de toekomst en de intentie was om na de verkiezingen van maart 2006 door te gaan met de VVD en het CDA. Daar was alles op gericht. Ook de college-teamtraining die op initiatief van burgemeester Ype Dijkstra werd georganiseerd, maakte daar onderdeel van uit. Een prima serie bijeenkomsten waarbij wij elkaar diep in de ogen hebben aangekeken, en elkaar beter hebben leren kennen.

Na de verkiezingen van maart 2006 bleven Leefbaar Zeewolde, de VVD en het CDA ook als de 3 grootste partijen overeind. Missie geslaagd en doorgaan op de ingeslagen weg, maar wel met een groot aantal nieuwe speerpunten tot 2010. Op het allerlaatste moment stapte CDA-collega Peter Drenth op, nadat hij tijdens de portefeuilleverdeling zijn zin niet kreeg. Op 8 mei 2006 heb ik daar, tijdens de installatieraadsvergadering, uitgebreid bij stil gestaan dus dat doe ik niet opnieuw.

Ik vind het wel bijzonder jammer dat de heer Verschure op 22 mei j.l. dat incident aangreep om te illustreren wat hij bedoelt met het zogenaamde 3e wiel aan de wagen. Peter Drenth was niet het 3e wiel aan de wagen, en als hij dat zo voelde zegt dat meer iets over hemzelf dan over zijn collega-wethouders. Hij ging voor zijn persoonlijke belangen en niet voor het CDA belang en CDA programma. Ik adviseer de heer Verschure nogmaals daar eens met de vorige burgemeester over te praten. Misschien kunt u het daarna eens voorgoed vergeten, want ik heb ook u vorige week, net als de heer Klop, horen zeggen dat u niet meer wilt terug kijken naar het verleden. Ik constateer dat u dat nog steeds niet doet.

Voorzitter, de CU kwam toen in beeld, en na een aantal indringende gesprekken en een paar mutaties in het coalitieprogramma hadden wij er alle vertrouwen in goed met elkaar te kunnen samenwerken. Tot mijn grote spijt was het niet haalbaar om Winnie Prins als parttime wethouder samen met mij door te laten gaan. Leefbaar Zeewolde heeft hieromtrent een knieval moeten maken, maar in het algemeen belang hebben wij dat ook gedaan. Investeren in de toekomst bleef het motto.

Wat jammer dat dat vertrouwen niet is terugbetaald. Met Thijs van Daalen in het college hebben wij opnieuw kort aan teamtraining gedaan. Op Omroep Flevoland hoorde ik de heer Verschure onlangs nog zeggen, dat het college geen team was. Voorzitter, de heer Verschure is helemaal niet in de positie om dat goed te kunnen beoordelen. Het was wel degelijk een team, maar geen topteam. Daar heb je allemaal echte teamplayers voor nodig en geen solisten. Iedereen dient het algemeen belang in de gaten te houden en niet alleen zijn eigen belangen.

Op 20 december zegt de heer Van Daalen dat het college in toenemende mate loshangend zand is. Er is onvoldoende vertrouwen. Er wordt partijpolitiek in het college bedreven. Er is onvoldoende draagvlak voor mijn portefeuilles zo zegt hij, en voelt zich in een grindbak terecht komen.

Voorzitter, zoals gezegd heb ik nooit eerder op die beschuldigingen gereageerd. Ze hebben mij toen diep geraakt omdat ik deze niet herken.

Wat ik wel herken was schade aan het onderlinge vertrouwen. Dat kon ook niet anders. In februari 2006 heeft de raad een besluit genomen over de MFA en daar ook een krediet voor gegeven. Je mag van een wethouder dan verwachten dat een dergelijk besluit wordt uitgevoerd. Nee. In plaats daarvan verrast de heer Van Daalen het college in het najaar van 2006 met heel andere voorstellen. Namelijk, een koppeling van de MFA met de Woonzorgzone. Een cluster voorzieningen dat op termijn ook ontwikkeld moet worden verderop in de Polderwijk. Er waren, zo vertelde hij, al geïnteresseerde ontwikkelaars. Wij hebben dat direct van tafel geveegd, maar een eerste conflict was geboren, het vertrouwen aangetast, en de eerste forse vertraging van de MFA was een feit.

Het verwijt dat er onvoldoende draagvlak voor zijn portefeuilles was, is bezijden de waarheid. Keer op keer werden wij verrast door nieuwe voorstellen waar nooit over gesproken was, en die ook buiten de bandbreedte van het coalitieprogramma én van de financiële mogelijkheden vielen. Er zijn toen in het college aanvullende afspraken gemaakt zodat wij niet meer verrast konden worden. Die afspraken zijn niet altijd nagekomen. De heer Van Daalen bleef om extra middelen vragen die er domweg niet waren, en ook wilde hij binnen zijn portefeuilles geen oud voor nieuw inwisselen.

Graag herinner ik de raad er aan dat het hele budget nieuw beleid in 2007 is toegewezen aan zijn portefeuilles en dat ik op zoek ben gegaan naar extra middelen om uiteindelijk ook Pit-Stop nog voort te laten bestaan. Ook een project als De Basisz is van de grond gekomen terwijl daar eigenlijk geen geld voor was.Toch hebben we het gedaan. Ook in de huidige voorjaarsnota kunt u zien dat het budget nieuw beleid weer naar de “zachte kant” gaat, tenzij u eind deze maand anders beslist.

Keer op keer heb ik in het college aangegeven dat er alleen binnen de door de raad vastgestelde financiële kaders gewerkt kan worden. Voor elke uitdijing moeten we terug naar de raad. Als dat wordt bedoelt met het in de grindbak terecht komen, dan weten sommige mensen kennelijk niet hoe een lokaal bestuur dient te functioneren.

Ook de taakstelling Kerntakendiscussie moest ingevuld worden. Structureel 5 ton vinden binnen 4 jaar is niet eenvoudig. Tot nu toe is daar ruim 4 ton van gerealiseerd. Die komen wel bijna allemaal uit de portefeuilles van mevrouw Lodders en ondergetekende. De heer Van Daalen had daar geen boodschap aan zo leek het.

Voorzitter, ik maak op dit moment verder geen woorden meer vuil aan de samenwerking met de heer Van Daalen. Vorige week heb ik mijn mening al gegeven over de wijze waarop hij is opgestapt.

Voorzitter, ik heb het op prijs gesteld dat zowel de heer Klop als de heer Verschure begin januari met mij hebben willen spreken om zo mijn kant van het verhaal te horen. Jammer dat de heer Dijksterhuis dat fatsoen niet heeft kunnen opbrengen want dan pleeg je hoor en tegenhoor en kun je zaken tegen elkaar afwegen. Ik kan niet beoordelen of die gesprekken hebben meegeholpen aan het verstandige besluit om de heer Van Daalen niet meer terug te laten komen als wethouder. De heer Van Daalen heeft absoluut kwaliteiten, dat heb ik ook gemerkt in de samenwerking, echter, voor een wethoudersfunctie heb je ook andere kwaliteiten nodig.

Toen ik vorige week donderdagavond thuis kwam voorzitter, probeerde ik heel stilletjes in bed te kruipen om mijn vrouw niet wakker te maken. Dat lukte niet en ze vroeg, ik voorspelde u het al, en… nog wat bijzonders gebeurd? Niet echt, antwoorden ik, alleen een motie van wantrouwen gekregen. Wantrouwen? Vroeg ze, vorige maand hebben ze nog expliciet het vertrouwen uitgesproken. Wat heb je dan gedaan?

Nou vertelde ik, onder mijn portefeuilleverantwoordelijkheid en die van Winnie Prins:

Zijn we vanaf 2005 erg druk geweest met de elektronische dienstverlening voor inwoners en bedrijven, met als laatste topic, E-Zeewolde en de ondertekening vorige week van de ICT-samenwerkingsovereenkomst met Harderwijk.
Zijn er diverse projecten in het kader van de regie-organisatie succesvol afgerond waarbij samenwerking met Harderwijk voorop staat, en is een start gemaakt met tal van andere projecten in dit kader.
Hebben we een inhaalslag gemaakt met de actualisatie van de bestemmingsplannen en lopen we in de provincie voorop bij het digitaal maken hiervan.
Is de woonvisie geactualiseerd zodat voor de lange termijn helder is waar we naartoe willen.
Hebben we een opzet gemaakt hoe we Startersleningen kunnen invoeren in Zeewolde. De eerste gelden ontvangen we later dit jaar.
Is er een nieuw Woningbouwprogramma opgesteld naar aanleiding van een gedegen marktonderzoek. Jammer genoeg heeft de raad dat nog niet willen behandelen waardoor grote vertragingen dreigen met alle consequenties van dien.
Hebben we goede prestatieafspraken gemaakt met Woonpalet.
Hebben we de eerste palen geslagen in de Polderwijk waar nu al meer dan 1.000 mensen wonen.
Staan de ontwikkelaars op het punt van beginnen in het Zuid- en Noordcluster van het Parkkwartier, en komen we ruimschoots tegemoet aan de ambitie uit het coalitieprogramma.
Zijn eindelijk de inbreidingslocaties bij de Botenloods, Flevoweg (plan Luxor), de Dijklocatie, waar de Woongroep 50+ in komt, in aanbouw of zelfs al gereed. De bouw op de Mitralocatie zal dit jaar nog aanvangen.
Is er een vernieuwend Evenementenbeleidsplan gemaakt. Zijn er met behulp van de gemeente 2 fantastische evenementen bijgekomen: De Kunstijsbaan en het Oud&Nieuw feest.
Kan er tegenwoordig op meer momenten grof afval worden ingeleverd door de verruiming van de openingstijden, en hoef je niet meer ingewikkeld eerst een bon ergens te kopen. Vanuit het publieksvriendelijk denken kun je nu gewoon pinnen op locatie.
Hebben we 20% meer starterswoningen gerealiseerd dan was afgesproken in het coalitieprogramma en op dit moment worden er nog eens 12 extra gebouwd.
Zijn er ruim 40 vrije kavels uitgegeven aan de Vaarroute Blauwe Diamant. Een schitterend woonmilieu dat we nog niet kende in Zeewolde.
Hebben we beheersplannen voor de kapitaalgoederen gemaakt en andere geactualiseerd. Wegen binnen en buiten de bebouwde kom, Openbaar groen, Openbare Verlichting, Speelplaatsen en Openbare gebouwen. Doordat we ook de financiële middelen structureel hebben geregeld, wordt er aan de hand van deze beheersplannen nu in een hoog tempo gewerkt aan onderhoud en vervanging.
Is er beleid gemaakt voor het Integraal Wijkbeheer en hebben we miljoenen gereserveerd zodat er ook daadwerkelijk iets kan gebeuren. Met mooie plannen alleen lukt het namelijk niet.
Zijn we er in geslaagd de structurele financiële situatie van Zeewolde dusdanig om te buigen en te verbeteren, dat we onder het provinciale preventieve toezicht zijn uitgekomen. Dit is bovendien gelukt zonder de lasten voor de inwoners boventrendmatig te verhogen. Ik heb de rekening niet bij de inwoners willen neerleggen zoals drie andere partijen dat eind 2004 wel wilden. Zeewolde heeft de laagste belastingdruk van Flevoland en behoort tot de 25% van de goedkoopste gemeenten in Nederland.

Ik ben zeker niet volledig, zeg ik tegen mijn vrouw, maar dit is wel allemaal bereikt. ’s Ochtends aan de ontbijttafel waar ik mijn zoon tegen het lijf loopt hetzelfde verhaal. Zegt ie, jullie hebben dus allemaal voldoendes op je rapport, maar toch mag je niet over? Dat is vreemd!

Zoiets ja, zeg ik. En de leraar vertelt je ook niet waarom! Kennelijk is men niet tevreden en wordt je dus weggestuurd. Vorige week hoorde ik iemand hier zeggen dat hij het jammer vond dat Leefbaar Zeewolde en de VVD het Consort traject bij het grof vuil hadden gezet. Voorzitter, ik voel mij ook bij het grof vuil gezet. Gelukkig kan men daar dankzij de verruimde openingstijden morgen al terecht en bij de slagboom kunt u pinnen.

Het is nu niet aan mij om vanaf deze plaats te oordelen over de ambities van de beoogde coalitie. Wel heb ik vandaag de gedeputeerde in Lelystad gewaarschuwd over het voornemen van het nieuwe college om de noodzakelijke hoogte van de reserves en voorzieningen te bezien. Deze zijn eerder dit jaar door uw raad vastgesteld tot grote tevredenheid vanuit Lelystad. Het ligt in het voornemen om volgend jaar een deel van de exploitatie van het Parkkwartier af te sluiten.

Wellicht kunt u zich bedwingen tot dat moment. Oordelen over de rest heb ik zeker, maar ik zal dit vanuit een andere positie monitoren en van commentaar voorzien.

Het is mij door velen gevraagd de afgelopen weken, maar nee voorzitter, ik zal niet terugkeren in de raad. Vanuit die andere positie zal ik de raad wel blijven volgen. Het is nog maar 636 nachtjes slapen tot aan de verkiezingen.

Tot slot voorzitter. Het lijkt er op dat een wethouder in Zeewolde vooral aardig moet zijn. Aardig voor raadsleden wel te verstaan. Ik ben met voorkeursstemmen gekozen. Niet omdat de kiezers vinden dat ik aardig moet zijn voor raadsleden, nee, omdat de inwoners van Zeewolde vertrouwen hebben in mijn aanpak en in de opvattingen van Leefbaar Zeewolde.

Voorzitter, de motie van wantrouwen leg ik naast mij neer. Deze is niet voorzien van steekhoudende argumenten en is slechts een slap excuus om van iemand af te komen. Geen argumenten, geen debat, geen antwoorden. Een aantal mensen hier aan tafel zijn voor mij flink door het ijs gezakt. Gebrek aan leiderschap, arrogantie, uit zijn op macht en minachting voor de kiezer. In een dergelijke cultuur kan, en wil ik niet functioneren.

Bovendien laat ik mij niet wegsturen door dit soort mensen. Ik bepaal zelf wat ik doe. En dat betekent voorzitter, dat ik thans mijn functie ter beschikking stel.

Voorzitter, zoals ik u eerder heb aangegeven stel ik geen prijs op een afscheid in welke vorm dan ook. Dat betekent dat ik niet meer aan deze tafel zal aanschuiven bij uw raad. Ik wens de raad, mijn opvolgers, de voorzitter, gemeentesecretaris en de griffier heel veel sterkte de komende periode.

Ik heb mijn functie naar eer en geweten ingevuld. Interessante mensen ontmoet, met leuke, maar ook met vervelende mensen te maken gehad, en over het algemeen prettig en constructief samengewerkt met de medewerkers in dit huis. Daarnaast heb ik veel geleerd dus het wethouderschap heeft mijn leven verrijkt.

Het was mij een waar genoegen, dank u wel.