Algemene beschouwingen 2010: Noblesse Oblige

Donderdag 28 oktober 2010 zijn de Algemene Beschouwingen gehouden in de raad. Hieronder kunt u de door fractievoorzitter Ben Sonneveld uitgesproken tekst (na) lezen.

“Noblesse Oblige”, Mijnheer de voorzitter, om u uit te leggen waarom ik dit als titel van onze algemene beschouwingen heb gekozen, wil ik u graag meenemen naar de vroege ochtend van 4 maart, jl. Het was die ochtend dat u bekendmaakte dat Leefbaar Zeewolde zijn grootste verkiezingsoverwinning ooit had behaald; en daarmee sinds 1998 de grootste partij van het dorp blijft.

Een Jiddisch spreekwoord zegt, ‘Er is een tijd van feesten en er is een tijd van werken’. Die nacht hebben we gefeest, maar de volgende ochtend waren we ons wel terdege bewust van onze verantwoordelijkheid. We wisten immers dat de globale economische en financiële crisis ook zijn sporen zou nalaten op het lokale niveau. Én Leefbaar Zeewolde begreep dat ze als grootste partij het voortouw moest nemen; inderdaad een dergelijke verkiezingsuitslag werkt verplichtend aan de kiezers en aan het dorp.

Het voortouw nemen, niet alleen om het dorp door de huidige crisis te leiden maar ook om de kernwaarden van ons dorp, rust, ruimte en natuur, te verdedigen, te verstevigen en verder uit te bouwen; om die visie op ons dorp heeft de kiezer ons immers gekozen: een dorp waar men elkaar nog kent, waar mensen met veel plezier wonen, kinderen veilig kunnen opgroeien, een dorp waar je oud kunt worden en waar jongeren willen blijven wonen of na hun studie weer graag terugkomen. Een dorp waar men elkaar nog groet op straat, waar men respect heeft voor de natuur, en rust en ruimte koestert. Dat is het dorp waar Leefbaar Zeewolde voor staat; een dorp waarin wij samen met de inwoners aan onze idealen willen blijven werken.

Mijnheer de voorzitter, het informatie- en formatieproces na de verkiezingen kent u. Leefbaar Zeewolde koos ervoor om met dhr. Dijkstra, een externe, door de gehele raad gerespecteerde informateur, de coalitievorming in te gaan. Wij waren en zijn als fractie zeer verheugd dat wij in de ChristenUnie en de PvdAGroenLinks twee coalitiepartners hebben gevonden waarmee wij de komende vier jaar het openbaar bestuur van ons dorp kunnen vormen. Natuurlijk, de afgelopen 4 jaar kenmerkte zich door veel politiek geharrewar en soms onverenigbare tegenstellingen, maar na de afgelopen verkiezingen is onder deze perikelen een streep gezet. Immers, wat telt is de verplichting aan ons dorp, en niet het nutteloze, onderlinge politieke gekissebis wat tot niets leidt en waar de bevolking van ons dorp niets van begrijpt.

Inderdaad, wat nu telt is de verplichting aan onze inwoners om het dorp door de zware economisch storm te loodsen en tegelijk te blijven werken aan het behoud en versteviging van onze kernwaarden. Wij verheugen ons er dan ook op, om hieraan samen met onze coalitiepartners te blijven werken en we verheugen ons evenzeer op de positief kritische inbreng van de niet-coalitiepartijen. En van hun oppositionele bijdrages hebben we de afgelopen maanden diverse goede voorbeelden gezien. Niet altijd, maar vaak wel.

Mijnheer de voorzitter, ik heb u net de grote lijnen van ons ideaal geschetst, een visie op ons dorp waar Leefbaar Zeewolde voor staat. Deze visie, vertaald in ons verkiezingsprogramma, is ook voor ons als fractie de komende vier jaar het uitgangspunt om het beleid van de Raad en College te toetsen maar ook om zelf aan het beleid invulling te geven; ook hier is de uitslag van de verkiezingen verplichtend.

En, om aan die visie een verdere invulling te geven, zien wij meer dan voldoende mogelijkheden in het huidige collegeprogramma en in de recente ontwikkelingen die door het college zijn geïnitieerd.

Laat ik beginnen met de financiën. Als iets verplichtend is dan zijn het wel de centjes waarop we moeten passen, vooral omdat ze niet van ons zijn, maar van onze inwoners; wij zijn dan ook verplicht om hun geld zorgvuldig te beheren.

Voorzitter, financieel, het is al eerder gememoreerd, is er voor ons dorp zwaar weer in aantocht. Gelukkig hebben we ons huiswerk gedaan en zijn de eerste benodigde besparingen ingevuld. De balans is, met een zeer gering deficiet, op orde; dat is alvast een compliment waard, voor dit, maar ook voor het vorige college.

Maar ook in de meest gunstige scenario’s zien we dat er de komende jaren vermoedelijk nog één tot enkelen miljoenen moeten worden bespaard. Dit kan komen door verminderde uitgaven uit het gemeentefonds of door een vermeerdering van wettelijke taken op gemeenteniveau zonder dat daarvoor de benodigde dekking wordt geleverd. Hoe het ook zij, tekorten zullen moeten weggewerkt.

De eerder genoemde kaders die de Raad heeft gesteld zijn duidelijk, zo min mogelijk de pijn bij de burger neerleggen, maar vooral de bezuinigingen laten lopen via publieke diensten. Niet dat de pijn daardoor niet gevoeld zal worden, integendeel, veel van die publieke diensten komen ten goede aan de Zeewolder gemeenschap en bezuinigingen zullen onlosmakelijk met veranderingen gepaard gaan, en die kunnen pijnlijk zijn.

Maar dat hoeft niet te betekenen dat we bij de pakken moeten gaan neerzitten. Ook, en misschien wel vooral, zorgen deze bezuinigingen voor creativiteit en inventiviteit. Ik citeer in dat kader graag een bekend Nederlands filosoof van de 21e eeuw: “ieder nadeel heeft zo zijn voordeel.” En dit is geen loze kreet het college heeft ervoor gekozen om de uitvoering van de bezuinigingen met de maatschappelijke instellingen te bediscussiëren zodat duidelijk wordt wat de implicaties van deze bezuinigingen zullen zijn. Instellingen zullen hopelijk als reactie hun organisatie zo efficiënt mogelijk willen invullen en mogelijk voor eigen inkomsten gaan zorgen.

Hoe het ook zij, de inventarisatie van bezuinigingen en mogelijke implicaties voor de publieke ruimte zullen ten slotte aan de raad worden voorgelegd waarna een afgewogen oordeel over de bezuinigingsvoorstellen kan worden genomen. In de ogen van mijn fractie is dat een uitstekend uitgangspunt voor zorgvuldige besluitvorming.

Mijnheer de voorzitter, tijdens het afgelopen beraad heeft Leefbaar Zeewolde het collegeprogramma realistisch ambitieus genoemd. En dat is het ook.

Binnen de mogelijkheden kiest het college voor een aantal realistische doelen die de leefbaarheid verbeteren en de kernwaarden van ons dorp versterken. Het college kiest ervoor om ruimte open te laten voor debat in de raad. En dat is een goede zaak. De eerder gehoorde kritiek dat het collegeprogramma weinig concreet zou zijn deelt mijn fractie niet, de voorstellen worden immers onderbouwd met een agendering die duidelijk maakt hoe en wanneer de ambities worden gerealiseerd.

Het collegeprogramma beschouwend zijn wij zeer verheugd dat de intramurale zorg in Zeewolde wordt uitgebreid; wij moeten, als politiek maar ook als medemens het uiterste doen om de juiste zorg aan te bieden zodat ouderen bij elkaar kunnen blijven, Vooral omdat daar potentieel de mogelijkheden voor aanwezig zijn. De verwezenlijking van deze intramurale zorg heeft voor mijn fractie dan ook een zeer hoge prioriteit.

Ook zal het College in samenspraak met jongeren, vrijetijdsbesteders, professionals en sportverenigingen op zoek gaan naar een ontmoetingsruimte voor alle jongeren in Zeewolde. Daar is dringend behoefte aan. Het college zal de wensen van alle betrokkenen in kaart brengen door gebruik te maken van bijvoorbeeld sociale media, maar ook de recente komst van een straathoekwerker zal duidelijkheid geven over wat voor beeld de jongeren hebben en welke wensen bij hen leven.

Wij willen het college ook aansporen om vaart te zetten achter de studie om het middelbare onderwijs in Zeewolde uit te breiden, met name de praktische leerwegen. Wellicht dat het dan mogelijk wordt voor vele Zeewolder jongeren om in hun eigen dorp onderwijs te blijven volgen, daar waar men anders vaak uren per dag moet reizen. De studie naar de mogelijkheden van confessioneel middelbaar onderwijs kan wat ons betreft van start gaan zodat ook hierover snel duidelijkheid komt.

Mijnheer de voorzitter we zijn nog een jong dorp dat hard aan zijn ‘instituties’ moet werken. Instituties is een wat vrije vertaling van het Engelse woord ‘institutions’, wat verwijst naar formele en informele regels en organisaties die uiteindelijk de pilaren van de samenleving vormen. En er is goed nieuws op dit front, met name in het sportwezen zien we constructieve initiatieven die er voor zorgen dat zowel de jeugd, volwassenen en veel senioren aan sport doen.

De positieve bijdrage van sportclubs via het sportoverleg mag hier zeker niet onvermeld blijven. Ook op het gebied van de kunst en cultuur zijn er veel initiatieven, zoals concerten van Slick Outdoor, maar ook onze koren en de diverse muziekuitvoeringen zijn zeker de moeite van het bezoeken waard.

Onlangs is het initiatief van de Verbeelding gelanceerd. Dergelijke initiatieven hebben tijd nodig om zich te ontwikkelen. Leefbaar Zeewolde zal dit initiatief dan ook positief kritisch blijven volgen. Belangrijk is dat de uitgangspunten van laagdrempeligheid en kwaliteit van de kunstvormen elkaar op een prettige wijze aanvullen en er voldoende wordt gewerkt aan draagkracht binnen de samenleving waarbij bestuurlijke transparantie voorop staat. Om dergelijke instituties in ons dorp te versterken moedigen we het college dan ook aan om daar waar mogelijk sportieve en culturele initiatieven vanuit de bevolking te ondersteunen, niet met geld, want iedereen weet dat dit de komende jaren schaars is, maar wel met de ondersteuning die deze initiatieven mogelijk maken.

Voorzitter, één van onze speerpunten in de komende periode, is de ontwikkeling van de aanloophaven; ik zit nu meer dan 8 jaar namens Leefbaar Zeewolde in de raad en al die tijd wordt over de aanloophaven gesproken, worden plannen gemaakt, maar uiteindelijk is er nog niets gebeurd. Dat neem ik ook mijzelf kwalijk. Mijnheer de voorzitter, en ik denk ook dat wij als raad de hand in eigen boezem moeten steken als het gaat over het uitblijven van ontwikkelingen in de aanloophaven. Deze raadsperiode moet dat anders en wij moeten als raad ervoor zorgen dat de voorwaarden voor de ontwikkeling van de aanloophaven wel worden gerealiseerd. De laatste plannen van het college geven daarin goede hoop en we willen dit initiatief, alsmede de participatie van de Zeewolder bevolking dan ook van harte ondersteunen.

Mijnheer de voorzitter, als lokale overheid vallen een aantal beslissingen over ons grondgebied buiten ons mandaat, en dat is jammer.

Ik wijs hierbij op de ontwikkelingen van Lelystad Airport, het grootste gevaar wat de leefbaarheid van ons dorp bedreigt.

U weet dat Leefbaar Zeewolde tegen het besluit van de uitbreiding van Lelystad Airport in beroep is gegaan bij de Raad van State. De Raad heeft ons “niet-ontvankelijk” verklaard. Maar wij geven niet op. De 26e november zullen wij mondeling ons verzet tegen deze beslissing toelichten en wij hebben goede hoop dat wij ons tegen de niet-ontvankelijk verklaring succesvol kunnen verdedigen.

Een andere beslissing die buiten ons mandaat valt zijn de recente, onduidelijke ontwikkelingen van het project Oostvaarderswold en het gesol van de landelijke en provinciale overheid met onze agrariërs.

De besluiteloosheid en politieke incompetentie van de landelijke en provinciale overheid moeten wat Leefbaar Zeewolde betreft nu leiden tot een definitief afstel van Oostvaarderswold en een ruimhartige compensatie van onze agrariërs die zijn uitgekocht, jaren in een onzekere situatie hebben geleefd, en de komende tijd nog steeds in onzekerheid worden gehouden. Leefbaar Zeewolde wil hierover een motie indienen die ik nu graag wil voordragen.

Voorzitter, wij concluderen dat de relatie met onze provinciale overheid en de buurstad Almere tot een dieptepunt is gedaald. Zonder overleg met ons dorp besluiten provincie en Almere een grenscorrectie Zeewolder op grondgebied aan te kondigen. Zonder overleg met ons dorp besluit Almere een Floriade op ons grondgebied te organiseren. Dit gedrag laat zien dat er opvoedkundig en qua normen van wellevendheid nog wel enig missiewerk in de provincie kan plaatsvinden. Wij ondersteunen dan ook volledig uw brief naar de provincie en Almere, waarin u oproept om met elkaar in plaats van over elkaar te praten. Overigens blijkt uit de reactie van de commissaris van de Koningin op uw brief dat het stuk ‘de vermoorde onschuld’ nog steeds voorkomt op het repertoire van de provinciale podiumkunsten.

Ook het openbaar vervoer is een blijvend punt van zorg. Binnen afzienbare zal Leefbaar Zeewolde een gesprek met Connexxion hebben om te bekijken of het OV-zwartboek kan worden overgedragen. Er zijn gelukkig wel verbeteringen maar met name richting Almere zou een weekenddienst een welkome toevoeging zijn. Ook de ontwikkelingen rondom de veerpont, we hebben het allen later kunnen lezen, zullen wij nauwlettend volgen en later zal de PvdA/GL hierover mede namens ons een motie indienen.

Mijnheer de voorzitter, ik ga afronden. De bovengenoemde onderwerpen die buiten het mandaat van de raad en het college vallen zullen we serieus blijven volgen en waar mogelijk onze mening via parlementaire en niet-parlementaire wegen blijven ventileren.

Met het collegeprogramma kan mijn fractie van harte instemmen en ik wil hierover ook een motie indienen, mede namens de fracties van CU en PvdA/GL, wordt in deze motie de raad opgeroepen om in te stemmen met het collegeprogramma. Ik wil die nu graag aan u voorlezen.

Mijnheer de voorzitter, ten slotte, ik heb meerdere malen duidelijk gemaakt dat onze idealen en taken verplichtend zijn, verplichtend naar onze bevolking want die heeft in ons hun vertrouwen gesteld. Inderdaad ‘Noblesse Oblige’, dat schreef Honoré de Balzac al in 1835 in zijn boek ‘Le Lys dans la vallée’, maar met het wegvallen van de edelen en de nobelen is het tegenwoordig niet meer de adel maar de politiek die verplicht, ik heb gezegd.

Ben Sonneveld, fractievoorzitter Leefbaar Zeewolde